جوشکاری نقش بسیار مهمی در تمامی صنایع بزرگ دارد. از صنعت خودروسازی گرفته تا لوازم خانگی، ساختمان و … همگی به جوشکاری وابستگی اساسی و غیر قابل انکار دارند. اما در کنارِ جوشکاری، باید روشی برای تست و کنترل کیفیت کار انجام شده نیز وجود داشته باشد تا بتوان از صحت عملکرد جوش مطمئن شد. به همین دلیل است که بازرسی جوش یکی دیگر از فنون و مهارت‌های مهمی است که به اندازه‌ی خودِ جوشکاری اهمیت دارد. با توجه به این موضوع، آموزش این مهارت نیز می‌تواند بازارهای بسیار گسترده‌ای را برای علاقمندان در ایران و حتی در خارج از ایران ایجاد کند. در پودمان آموزش بازرسی جوش مجتمع آموزشی امیرکبیر می‌تواند بازرسی جوش را در یک محیط عملی و کاربردی و با انواع مختلفی از بازرسی آموخته و بدین ترتیب به‌صورت مستقیم به بازار کار وارد شوید.

نقش پراهمیت بازرسی جوش در صنایع مختلف

در مقدمه‌ی این قسمت از وب سایت مجتمع آموزشی امیرکبیر به این نتیجه رسیدیم که بازرسی جوش یکی از فنونی است که در بسیاری از صنایع کاربرد اساسی دارد. اجازه دهید این موضوع را بیشتر بررسی کنیم.

هر کاری که در صنعت انجام می‌شود، نیاز به نوعی تست و کنترل دارد. هنگامی که پیمانکار یک ساختمان را می‌سازد، ناظر ساختمان در مراحل مختلف از پروژه بازدید کرده و صحت کار انجام شده را کنترل می‌کند. وقتی یک قطعه‌ برای صنعت هواپیماسازی ساخته می‌شود، قبل از آنکه به‌صورت مستقیم در هواپیما استفاده شود، تست می‌شود تا از عملکرد ایمن آن اطمینان حاصل شود. در صنعت جوشکاری نیز وضعیت به همین ترتیب است.

به‌عنوان نمونه هنگامی که جوشکاری یک خط لوله انجام می‌شود، نمی‌توان بدونِ تست کامل خط، سیال را در آن قرار داد. دلیل آن هم واضح است؛ اگر حتی جزء کوچکی از خط دچار اشکال باشد، خسارات وارد شده بسیار زیاد خواهد بود. در جوشکاری ساختمانی هم وضعیت به همین ترتیب است. در واقع هر جا که یک جوشکاری صنعتی کاری را انجام می‌دهد، قطعاً باید بعد از آن بازرسی مناسبی بر روی کار انجام شود. به همین دلیل است که اولاً خودِ مهارت بازرسی جوش از اهمیت بالایی در صنعت برخوردار است و ثانیاً آموزش بازرسی جوش نیز یکی از مهارت‌های مهمی است که با یادگیری کامل آن می‌توان به‌صورت مستقیم وارد بازار کار شد.

اطلاعات کلی در مورد بازرسی جوش

تا این قسمت از وب سایت مجتمع آموزشی امیرکبیر با اهمیت آموزش بازرسی جوش و این مهارت در صنعت آشنا شدیم. اما حالا یک سری اطلاعات دقیق‌تر اما کلی در مورد این مهارت کسب کنیم.

توجه داشته باشید که کنترل کیفیت جوشکاری معمولاً از حساسیت بالایی برخوردار است و عدم توجه به این موضوع می‌تواند خسارات زیادی را به بار آورد. به همین دلیل است که برای بررسی کیفیت جوشکاری انجام شده، روش‌های مختلفی نیز وجود دارد. این روش‌ها به بازرس جوش کمک می‌کنند تا جوشکاری انجام شده را از نظر فاکتورهای مختلف بررسی کرده و نهایتاً به این نتیجه برسد که آیا این جوشکاری به‌صورت صحیح انجام شده است یا خیر.

اگر چه رُشد تکنولوژی باعث شده است تا بسیاری از جوشکاری‌ها به‌صورت اتوماتیک انجام شود و به همین دلیل کیفیت بالایی را نیز در این جوش‌ها شاهد باشیم، اما نمی‌توان انکار کرد که هنوز هم بسیاری از جوشکاری‌های موردنیاز در صنعت به‌شیوه‌ی سنتی و با استفاده از الکترودهای روکشدار انجام می‌شود. این جوش‌ها باید به‌صورت کامل بررسی و آزمایش شوند.

اما همانند هر حرفه‌ و تخصص دیگری، بازرسی جوش نیز یک سری دستورالعمل دارد که کارِ بازرسی باید بر اساس آن انجام شود. این دستورالعمل با نامِ ITP شناخته می‌شود که اصولاً توسط تیم QC یا Quality Control تدوین می‌شود.

در واقع ITP دستورالعملی است که به‌عنوان روش ساخت و اجرا مورد استفاده قرار گرفته و همچنین شامل کلیه‌ی مراحل و آزمایشات و بازرسی جوشی است که برای برای کنترل کیفی نهایی محصول موردنیاز است. بنابراین تمامی روندِ بازرسی جوش باید بر اساس این دستورالعمل انجام گردد.

مراحل اساسی بازرسی جوش:

معمولاً بازرسی جوش در یک فرآیند 3 مرحله‌ای انجام می‌شود. این مراحل عبارت‌اند از:

• بازرسی پیش از انجامِ جوشکاری

در این مرحله آماده بودن دو قطعه‌ای که قرار است به هم جوش داده شوند بررسی می‌شود. به‌عنوان مثال باید لبه‌ی دو قطعه از نظر تراز بودن، عاری از مواد دیگری که انجامِ جوشکاری را با مشکل مواجه می‌کند و … بررسی شود. این مرحله با نام Fit Up نیز شناخته می‌شود.

• بازرسی حینِ انجام جوشکاری

حین انجام عملیات جوشکاری نیز باید یک سری مقررات و ضوابط برای حصول به بالاترین کیفیت در نظر گرفته شود. به‌عنوان نمونه دمای جوش، جریان مناسب برای انجام جوشکاری، نوع الکترود مورد استفاده و … جزء الزاماتی است که باید در حین انجام فرآیند جوشکاری کنترل شود.

• بازرسی بعد از انجام جوشکاری

قسمت عمده‌ی بازرسی جوش، پس از انجام عملیات اتفاق می‌افتد. انواع تست‌های جوش اعم از PT، VT، RT و … در این قسمت قرار می‌گیرند. هدف از بازرسی جوش پس از جوشکاری انجام شده این است که اطمینان حاصل کنیم کیفیت جوش، هندسه‌ی جوش و … دقیقاً مطابق با آن چیزی است که انتظار داریم. در دوره‌ی آموزش بازرسی جوش مجتمع آموزشی امیرکبیر بر روی این حوزه تمرکز خواهیم کرد و تمامی تست‌های مهم در این قسمت را به‌صورت عملی و در کارگاه به شما آموزش خواهیم داد.

تست‌های مخرب و غیرمخرب در جوشکاری

از این مرحله به بعد، تمامی اطلاعاتی که به شما ارائه می‌دهیم، در حوزه‌ی تست‌های بعد از انجام جوشکاری است. تست‌های جوش به دو دسته‌ی کلی مخرب و غیرمخرب تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه به بررسی این دو نوع تست خواهیم پرداخت:

تست مخرب جوش (DT)

همان‌طور که از نامِ این تست مشخص است، پس از انجام این تست‌ها، قطعه‌ی جوشکاری شده دیگر قابلیت استفاده ندارد. از این تست‌ها برایِ اندازه‌گیری مشخصات فیزیکی و مکانیکی جوش مانندِ به‌دست آوردن نقطه‌ی تسلیم جوش، شکست، به‌دست آوردن میزان انعطاف‌پذیری جوش و مانند این استفاده می‌شود. از جمله‌ی مهم‌ترین این تست‌ها می‌توان به تست کشش جوش، تست خمش و همچنین تست ضربه استفاده کرد.

در فرآیندهای جوشکاری، معمولاً حداقل یکبار با استفاده از این تست‌ها مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج آن نیز در گزارشات PQR ثبت خواهد شد.

تست غیرمخرب جوش (NDT)

از این تست‌ها معمولاً برایِ کنترل ناپیوستگی‌های داخلی و همچنین سطحی جوش مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به این موضوع که وجود ناپیوستگی در جوش باعث خواهد شد تا استحکام جوش کاهش یابد، شناسایی این مشکلات در گامِ اول و سپس رفعِ آنها یکی از مهم‌ترین مسائل در تست جوش است.

البته باید در نظر داشت که تمامی ناپیوستگی‌های ایجاد شده در جوش هم نیاز به رفع ایراد ندارد. این قضاوت مهندسی است که تعیین می‌کند کدام مشکل از مرزِ پذیرش ضوابط گذشته و کدام نه. بر همین اساس نیز استاندارهای معتبر بین‌المللی نسبت به تدوین دستوالعمل‌هایی برای پذیرش جوش با توجه به نوع جوش و کاربری آن تعیین کرده‌اند.

انواع مهمی از تست‌های غیرمخرب جوش

• تست جوش VT یا تست چشمی جوش

• تست جوش PT یا تست نفوذ ذرات مایع

• تست جوش MT یا تست ذرات مغناطیسی

• تست جوش UT یا تست با استافده از امواج فراصوت

• تست جوش RT یا استفاده از رادیوگرافی برای تست جوش

کاربرد هر یک از این تست‌ها نیز متفاوت است. به‌عنوان توضیح بیشتر تست VT بیشتر به‌عنوان یک تست عمومی استفاده می‌شود. اما از PT و MT برای مشخص کردن عیوب خارجی جوش یا همان عیوب سطحی و از UT و RT برای تشخیص عیوب داخلی جوش استفاده می‌شود.

وظایف یک بازرس جوش

اگر بخواهید به‌عنوان یک متخصص بازرسی جوش وارد بازار کار شوید، باید با وظایف این تخصص نیز آشنا شوید. در ادامه‌ی این قسمت از وب سایت مجتمع آموزشی امیرکبیر به مهم‌ترین این وظایف اشاره شده است:

• مطالعه و تسلط بر دستورالعمل انجامِ پروژه

• مطالعه و بررسی کامل دستورالعمل بازرسی جوش (ITP)

• تسلط کامل بر دستورالعمل جوشکاری (WPT)

• بررسی و اطمینان کامل از اینکه دستورالعمل جوشکاری مناسب پروژه است. (PQR)

• آزمودن جوشکار با تست‌های تئوری و عملی و همچنین صدور گواهی تائید صلاحیت برای او (WQT)

• بازرسی تمامی متریال و ابزار جوشکاری قبل از انجام کار و اطمینان از مناسب بودن آنها (MIR)

• بازرسی جوش قبل از انجام کار (Fit Up)

• بازرسی از فرآیند جوشکاری در حین اجرا (Welding)

• بازرسی جوش پس از اتمام عملیات

• تعیین روش تست از حیث مخرب با غیرمخرب بودن تست

• نظارت بر اجرای تست جوش

• گزارش‌نویسی از عملیات و تست‌های انجام شده

بازار کار بازرسی جوش در ایران

یکی از مهم‌ترین نکاتی که قبل از آموزش هر حرفه‌ای باید به آن توجه کرد، بازار کار آن است. شما نیز اگر می‌خواهید در دوره‌های آموزش بازرسی جوش شرکت کنید، احتمالاً این سؤال را دارید که با آموختن این حرفه آیا می‌توانید به بازار کار ورود کنید؟ آیا اصولاً بازار کار مناسبی برای این رشته در ایران وجود دارد؟

به‌عنوان یک توصیه‌ی کلی وقتی می‌خواهید بازار کاری یک رشته را تشخیص دهید، به میزانِ تأثیر این رشته در صنعت توجه کنید. همان‌طور که عنوان شد، جوشکاری یکی از مهم‌ترین فنون در تمامی صنایع مهم است. با توجه به اینکه فرآیند جوشکاری بدون بازرسی جوش کامل نیست، بنابراین با آموزش بازرسی جوش نیز طیف وسیعی از مشاغل در پیش روی شما باز خواهد شد.

از جمله مهم‌ترین صنایعی که بازرسی جوش در آنها نقش تعیین کننده دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنایع نفت، پتروشیمی و پتروپالایشی

• صنایع غذایی جهت احداث خط لوله‌های موردنیاز

• صنایع شیمیایی

• صنایع خودروسازی

• صنایع هواپیما و هلیکوپترسازی

• صنعت ساختمان

و …

همان‌طور که مشاهده می‌شود بسیاری از صنایع مادر و مولد مشتریان اصلی شغل بازرسی جوش هستند. به همین دلیل است که بسیاری از صنایع وابسته نیز به این مهارت نیاز دارند.

مهاجرت به خارج از کشور با مدرک بازرسی بین‌المللی جوش

یکی از سؤالات پرتکرار از مسئولین دپارتمان مهندسی مکانیک مجتمع آموزشی امیرکبیر، شرایط مهاجرت به خارج از کشور با سپری کردن دوره‌های برگزار شده در این مجتمع است.

به‌طور کلی در کشورهای صنعتی، نیاز به نیروی متخصص جوشکار و همچنین بازرس جوش بسیار زیاد است. به‌عبارت دیگر با آموزش بازرسی جوش به‌صورت عملی و کاربردی، این امکان را خواهید داشت که به مهاجرت کاری نیز فکر کنید و برای آن برنامه‌ریزی کنید.

از جمله کشورهایی که بیشتر از بقیه‌ی کشورها به این رشته نیاز دارند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آلمان

• اتریش

• کانادا

• هلند

همچنین در برخی از کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس هم با توجه به ساخت و سازهای وسیع، نیاز به بازرس جوش و همچنین جوشکار زیاد است. از آن جمله می‌توان به کشور عمان اشاره کرد.

از نظر درآمد، بازرسین جوش که در کار خود مهارت بالایی داشته باشند می‌توانند به درآمدهای بسیار بالایی نیز برسند. PayScale به‌عنوان یکی از معتبرترین مراکز تخمین حقوق، میزان دستمزد متخصصین بازرسی جوش را در هر ساعت، بینِ 31 تا 73 دلار تخمین زده است.

اما برای اینکه بتوانید به‌عنوان یک نیروی متخصص بازرس جوش جذب بازار کار خارج از کشور شوید، باید به چند نکته‌ی مهم نیز توجه کنید:

• روندِ آموزشی شما باید پروژه محور و کاملاً عملی باشد. به‌عبارت دیگر دوره‌ی آموزش بازرسی جوش باید به نوعی باشد که شما را مستقیماً برای ورود به بازار کار آماده کند. برای این منظور لازم است تا دقیقاً همان مواردی را یاد بگیرید که موردنیاز بازار کار است.

• مدرکِ دریافتی شما نشان دهنده‌ی کیفیت دوره‌ی آموزشی طی شده توسط شما است. این مدارک باید بین‌المللی باشند. یعنی صادر کننده‌ی آن باید یک نهاد مرتبط با بازرسی جوش و البته شناخته شده باشد. کسب مدرک از مؤسسات ایرانی که در دنیا شناخته شده نیستند، نمی‌تواند تأثیری در ورود به بازار کار بین‌المللی شما داشته باشد.

شما در هیچ یک از کشورهای اشاره شده نمی‌توانید با زبان انگلیسی با همکاران و رؤسای خود ارتباط داشته باشید. بنابراین باید زبان انگلیسی خود را تقویت کرده و حتی به فکر گرفتن مدرک آیلتس جنرال خود باشید. در این راستا نیز می‌توانید از دوره‌های آموزش زبان انگلیسی مجتمع آموزشی امیرکبیر استفاده کنید. با شرکت در این دوره‌های آموزشی، می‌توانید مطمئن باشید که در کوتاه‌ترین زمان ممکن و در کنارِ دوره‌های آموزش بازرسی جوش، مدرک زبان خود را خواهید گرفت. برای کسب اطلاعات بیشتر

در این مورد، کافی است با مسئولین دپارتمان زبان انگلیسی تماس بگیرید.

در پودمان آموزش بازرسی جوش مجتمع آموزشی امیرکبیر چه خواهید آموخت؟

در این پودمان آموزشی که به‌صورت کاملاً عملی و کاربردی طراحی شده است، تمامی متدهای بازرسی جوش را خواهید آموخت. همچنین نکاتی را که باید به‌عنوان یک بازرس فنی جوش بدانید، به شما آموزش داده خواهد شد. با شرکت در این دوره مفاهیم زیر را به‌صورت کاملاً کارگاهی خواهید آموخت:

• آموزش مایع نافذ یا PT

• آموزش ذرات مغناطیسی یا MT

• آموزش بازرسی چشمی جوش یا VT

• آموزش بازرسی جوش با استفاده از امواج اولتراسونیک یا UT

• آموزش بازرسی جوش با استفاده از رادیوگرافی یا RT

• آموزش جامع نحوه‌ی تفسیر فیلم‌های رادیوگرافی یا RTI

• شناسایی کامل انواع عیب جوش شامل عیوب سطحی و عیوب عمقی

• آشنایی کامل با انواع استانداردهای جوشکاری

• تدوین دستورالعمل جوشکاری WPS / PQR

همچنین با شرکت در این پودمان جامع، موارد زیر نیز را به رایگان دریافت خواهید کرد:

• دوره‌ی جامع نقشه‌خوانی جوشکاری

• دوره‌ی کلید فولاد

ما در مجتمع آموزشی امیرکبیر به تمامِ دغدغه‌های شما فکر کرده‌ایم و برای آنها راه‌حل پیدا کرده‌ایم:

• با شرکت در این پودمانِ آموزشی 5 مدرک بین‌المللی بازرسی جوش با استاندارد ایالات متحده‌ی آمریکا ASNT به شما ارائه خواهد شد.

• با شرکت در این پودمان یک گواهینامه‌ی بازرسی فنی جوش به نام شما صادر خواهد شد.

• با شرکت در این پودمان آموزشی گواهی حضور در دوره‌ی فنی و تکنیکال کلید فولاد را نیز کسب خواهید کرد.

• گواهی شرکت در دوره‌ی آموزشی نقشه‌خوانی جوشکاری نیز مدرک دیگری است که به شما کمک می‌کند تا مدارک خود را برای ورود به بازار کار بازرسی جوش تکمیل کنید.

جمع‌بندی

یکی از مهارت‌های بسیار مهم برای بسیاری از صنایع، بازرسی جوش است. در واقع هر جای صنعت که به جوشکاری نیاز باشد، بازرسی جوش نیز به‌عنوان پای ثابت مشاغلی است که موردنیاز است. این موضوع هم در بازار کار ایران و هم در خارج از کشور صادق است. به همین دلیل است که دوره‌های آموزش بازرسی جوش نیز به‌عنوان یکی از دوره‌های پرمتقاضی شناخته می‌شوند.

اما اگر بخواهید تا به‌عنوان یک بازرس جوش وارد بازار کار شوید، باید در دوره‌ای آموزش ببینید که کاملاً عملی بوده و دقیقاً متناسب با نیاز بازار کار طراحی شده باشد. همچنین ارائه‌ی مدارک بین‌المللی بازرسی جوش نیز یکی دیگر از موارد مهمی است که باید مدنظر داشته باشید. با دریافتِ این مدارک شانسِ بالایی برای ورود به بازار کار چه در داخل و چه در خارج از ایران خواهید داشت. برای اینکه به یک متخصص واقعی در این زمینه تبدیل شوید، می‌توانید از پودمان جامع بازرسی جوش مجتمع آموزشی امیرکبیر استفاده کنید. اگر در این زمینه سؤالی دارید، با ما تماس بگیرید. کارشناسان مجرب دپارتمان مهندسی مکانیک این مرکز آماده‌ی پاسخگویی کامل به شما هستند.