نیچ مارکتینگ (Niche marketing )چیست ؟

به بازاریابی متمرکز،گوشه ای و یا بازاریابی جاویژه ترجمه می شود و به مفهومی از فعالیت های بازاریابی که روی بخش ویژه و یا کوچکی از بازار برای رفع نیاز مشتریان آن بخش متمرکز  می شود.

در واقعیت نیچ در بازار وجود ندارد،بلکه کارشناسان و متخصصان بازاریابی به نیازها و خلاهایی در بازار رسیدند که تا به الان کسی نتوانسته آن ها را برآورده کند . در  نیچ مارکتینگ حتما باید آن قدر تلاش کرد تا به یک کسب و کار بزرگ در بخش کوچکی از بازار تبدیل شد.

از یک جهت دیگر اگر بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم در واقع این موضوع می تواند طرحی برای بازاریابی هدفمند باشد که بخش خاص و ویژه ای از بازار را هدف میگیرد. پس این بخش، از پتانسیل بالایی برای خرید محصول و یا خدمات شرکت برخوردار است. نتیجه این که نیاز بازار است که نوع محصول و نحوه توسعه آن مشخص می کند پس نوع و میزان تقاضا در بازار،اثربیشتری نسبت به کیفیت محصول روی قیمت نهایی آن دارد.

به عبارتی نیچ مارکتینگ یک نوع بازاریابی تخصصی است که نیاز های گروه های کوچکتر را برطرف میکند .

مبنای تعریف در نظر گرفتن موارد زیر خواهد بود :

• جمعیت شناسی (سن، جنسیت، وضعیت تاهل و …)

• منطقه جغرافیایی

• درآمد

• حرفه یا شغل

• سبک زندگی یا عادات

• سرگرمی

• ارزش ها

• فرصت

• فرهنگ

مزایای نیچ مارکتینگ

اکثر کسب و کارهای امروزی در جهت رفع نیاز اشخاص و مشتریان راه اندازی می شوند به همین دلیل کارفرمایان این نوع کسب و کارها مدام در حال بررسی و تلاش برای شناسایی و به روز دقیق نیاز بازار و مشتریان هستند و این موضوع باعث رقابت شدیدتر در بازار شده و هر گونه اقدام برای متخصصان بازاریابی باید کاملا حساب شده،محتاطانه و دقیق باشد.

اکثر کسب و کارهای بزرگ به شناسایی و حتی توجه به نیازهای برطرف نشده بخش کوچکی از بازار علاقه و توجهی ندارند و زمان و هزینه خود را صرف این کار نمی کنند برای اینکه این نوع کسب و کارها سرمایه گذاری های بزرگی انجام می دهند و سود هنگفتی نیز به دست می آورند برای همین تمایل چندانی به انجام فعالیت دربخش های کوچک و محدود ندارند و این امر باعث می شود رقابت بسیار کاهش یافته و امکان موفقیت را برای افراد افزایش دهد .

مزایای نیچ مارکتینگ به طور خلاصه به شرح زیر می باشد :

حفظ و تمرکز مابع بیشتر :

زمانی می توان اثر بخشی زیادی در بازاریابی داشته باشیم که شرکت ها تصمیم بگیرند منابع بیشتری را برای شناسایی بازار هدف در اختیار بگیرند زیرا در این روش تعداد مشتریان کمتر شده و خدمات برای مشتریان کمتری ارائه می شود.

رقابت کمتر: 

یکی از استراتژی های بازاریابی می تواند شامل  هدف قرار دادن بازارهای خارج از بازار اصلی باشد. یک شرکت بخشهای خاصی از بازار را برای خود هدف قرار می دهد که شرکت‌های بزرگ علاقه زیادی به ورود در این بازار ها را ندارند.

اصولا شرکت‌های بزرگ تمایل ندارند در بازاری وارد شوند که نرخ سود بالقوه به اندازه حجم تجارت در آنها پایین است. لذا، از سطح رقابت در این بازار ها کمتر است و در چنین بازار هایی  شرکت ها می توانند قیمت‌های اختصاصی خود را تعیین کنند.

حاشیه سود بالا: 

در فضاهایی که فشار رقابتی کمتر است شرکت ها می توانند کالا های خود را با قیمت‌های بالا بفروشند و حاشیه سود بالایی برای خود ایجاد کنند. این شرکت ها  محصولات انحصاری را ارائه می‌دهند بنابراین مشتریان معمولا حاضر به پرداخت قیمت‌های بالاتری نسبت به محصولات غیر انحصاری هستند.

وفاداری بالا:

در نیچ مارکتینگ شرکت‌ها راحت تر رضایت مشتریان خود را جلب می کنند .آنها در برطرف کردن نیازها و خواسته های خاص مشتریان خود تخصص خاصی دارند. فعالیت موفق در بازار باعث می شود رابطه بهتری بین مشتریان و شرکت و برند ایجاد می‌کند.

استراتژی‌های نیچ مارکتینگ

بازاریابی دهان‌به‌دهان (word of mouth)

در این نوع بازاریابی سازمان ها بدون هیچ هزینه و تبلیغاتی و صرفا با کیفیت بالای خدمات و محصولات، دید و حس مشتریان را نسبت به برند کسب و کار خودشان مثبت و راضی می کند و همین مشتریان مانند رسانه های تبلیغاتی، رضایتمندی خود را از محصولات و شرکت برای افراد دیگر بازگو خواهند کرد و و آن ها را به خرید و مصرف محصولات تشویق می کنند .

تائید موازی (Targered Collateral)

 روشی شبیه سبک اینفلوئنسر مارکتینگ در این روش نام برند به صورت وسیعی در بازار گسترش می یابد  اما با این تفاوت که به جای انتخاب شخصیت های معروف و تاثیر گذار برای نیچ مارکتینگ از کانال خانه و رسانه های ارتباطی تاثیر گذار استفاده می شود.

کسب اعتبار (Endorsement)

افراد تاثیرگذاردر یک حیطه خاص نیچ  شناسایی و انتخاب  خواهند شد و در مورد محصول و خدمت صحبت می کنند.

کارآمدی و تاثیرگذاری این روش به نگاه افراد نسبت به فرد انتخابی و اعتبار آن بستگی دارد و نمیتوان صرفا با دنبال کننده های زیاد و تولید محتواهای غیر مرتبط ارزیابی کرد.

روشی برای یک استراتژی مناسب در نیچ مارکتینگ:

وقتی در تلاش برای پیدا کردن استراتژی نیچ هستید 5 نکته مهم را باید در نظر بگیرید:

1- مشخص شدن نقاط قوتتان:

*چه کارهایی را بهتر از دیگران انجام میدهید.

*چه چیزی شما را متمایز میکند.

این موارد که بررسی شود میفهمید که قسمتی از کسب و کار شما موفق تر از دیگران عمل می کند پس میتوانید روی آن متمرکز شوید .

2-فکر کنید به تمامی محصولات و یا خدماتی که به مشتریان ارائه میکنید.

یک چک لیست از کاربردهای محصولات خود تهیه کنید : متوجه خواهید شد که محصول شما چه کاراییهای دیگری نیز دارد و حتی با این روش بعضی از مشکلات موجود را هم حل خواهید کرد .

زمانی که این مورد به درستی در بازار ارائه نشود میتواند زمان و فرصت مناسبی برای تجارت بیشتر و جلب مشتری باشد.

3- انجام دادن تحقیقات میدانی

سئوال اینجاست که آیا بر روی زمینه ای که می خواهید متمرکز شوید تقاضای خوب و کافی وجود دارد؟
پاسخ می گوید : 1- آیا ایده شما سودآور است ؟
برای سنجش این موضوع و پیدا کردن کلمات کلیدی خاص که مربوط به هدف شما باشد می توانید از ابزارهای سرچ گوگل یا Answer the People, Google Keyword Planne استفاده کنید.

مهمترین موضوع توجه به رقبای احتمالیست . اگر در بازار انتخابی و هدف شما رقابت قابل توجه و چندانی وجود نداشته باشد نشان دهنده این است که بازار انتخابی شما خیلی سود آور نیست و اما  از جهتی رقابت کم به معنی شانس بیشتر و دسترسی خوب و آسان تر به سهم بزرگتری از بازار و دیده شدن است.

وقتی رقبایتان را شناسایی کردید نظرات مشتریانشان را بررسی کنید که چه کار یا خدمت خوبی انجام می دهند و در چه زمینه هایی میتوانند پیشرفت کنند در نتیجه به دنبال ایجاد مزیت رقابتی باشید و تحقیق کنید که این مزیت چه نیازهایی از مشتریان و بازار هدف شما هنوز برآورده نشده تا شما آنها را پوشش دهید .

4- شناسایی مخاطبان خاص

*سن *مهارت و سرگرمی دانستن این موارد از مشتریان کافی نیست و شما باید تمامی نیازها و خواسته های مصرف کنندگان محصولات خود را بدانید هر چقدر بازار کوچکتر باید بیشتر به مصرف کنندگان و مشتریان توجه کنید تا موقعیت بهتری را در بازار به دست آورید .

تحقیق و بررسی کنید که 1- آیا منابعی در زمینه فعالیت شما وجود دارد مانند شبکه های اجتماعی یا وبلاگ ها و …….

2- افراد در گروه ها در مورد چه نکاتی از محصولات و شرکت ها صحبت می کنند .

3- نظرات مشتریان در مورد رقیب ها را بررسی و مطالعه کنید.

4- به صورت میدانی با مردم مصاحبه کنید و در باره نیاز ها و چگونگی برطرف کردن آنها سئوال بپرسید.

زمانی که نیاز های بازار هدفتان را بشناسید بهتر می توانید به نیازها، خلاء ها و خواسته های مرد توجه کنید حتی اگر با تمام افکار شما متناقض باشد.

5- انتخاب کانال های مناسب بازاریابی

شبکه های اجتماعی زمانی بسیار مهم هستند که صحبت از برقراری ارتباط با مشتریان در میان باشد اماوقتی استراتژی شبکه  های اجتمای موثر خواهند بود که بسترهایی انتخاب شود که مشتریان دوست دارند از آن استفاده کنند .

مثال اگر مجصولاتی که عرضه میکنیم مخصوص گیمرها باشد بهتر است به جای اینستاگرام روی TWITCH  وReddit تمرکز داشته باشد.

مکان های تخصصی و نشریات تخصصی که مخاطبان شما با آن سر و کار دارند هم می تواند بسیار مفید یاشند .
مثال: اگر مخاطب دوچرخه سواران یک شهر خاص باشد تبلیغات در فروشگاه ها و مجلات تخصصی میتواند جلب توجه مشتریان را افزایش دهد .

نکته قابل توجه اینکه در بازاریابی تخصصی تبلیغات زبانی بسیار حائز اهمیت می باشد . اغلب افراد به نظرات همکاران خود بسار اعتماد دارند پس بهتر است مشتریان را به اشتراک گذاری تجربیات خود در مورد کسب و کار شما تشویق کنید.

 مراحل نیچ مارکتینگ

• یافتن بخشی از بازار که می دانیم نیازهای زیادی برای برآورده کردن دارند.

• انجام تحقیقات بازار برای تعیین و امکان‌سنجی ایده موردنظر

• اطمینان یافتن از عملی ساختن ایده در نیچ مارکت

• بررسی و شناسایی کانال توزیع

• برنامه‌ریزی‌های لازمه در بازار

• اجرای پروژه

• بررسی مداوم و مستمر بازار و شناسایی فرصت‌ها و تهدیدات محیطی

 مقایسه بین بازاریابی گوشه ای و عمومی

بازاریابی گو شه ای :

شرکت ها و سازمان ها محصولات و استراتژی های بازاریابی خودشان را بر قشر خاصی از مخاطبان اختصاص می دهند و به جای استاندارد سازی بازاریابی برای ورود به بازار انبوه، از رویکرد تمایز بازاریابی استفاده می کنند .

شرکت ها و سازمان ها زمانی اطمینان حاصل میکنند که محصول تولیدی متناسب با سلیقه مشتری است  که بدانند نیازهای بازار بسیار زیاد است و امکان این وجود دارد که مشتریان به دنبال ترکیبی خاص از مزایای یک محصول باشند و برای کسب دانش دقیق در مورد مشتری هدف به کمپین های بازاریابی متمرکز اعتماد کنند.

نکات منفی در بازاریابی گوشه

مقیاس کوچکتر بازار: به دلیل تقاضاها و نیازهای خاص بازار مشتری کمتری دارد پس برای شرکت ها بسیار دشوار است که با افزایش حجم فروش و تولید به هزینه های متوسط را پایین تر بیاورند.

موانع کم برای ورود: شرایط ورودبه نسبت کم است زیرا به سرمایه گذاری قابل توجه سرمایه اعتماد نمی کنند. پس  در بعضی از بازارها، شرکت ها با ورود رقبای جدید به بازار با افزایش رقابت مستقیم مواجه هستند.

کمالگرایی در محصول: شرکت هایی با استراتژی های کامل و دقیق و راه حل هایی بهتر یکی از نیاز های بازار است  در نتیجه زمانی که چشم انداز کمتری وجود دارد پس فضای کمتری هم برای خطا وجود خواهد داشت . شرکت ها باید توانایی ارائه محصولاتی با ویژگی ها و مشخصاتی که مشتری خواهان آن است را داشته باشند .

تا اینجا متوجه شدیم که بازاریابی گوشه‌ ای یا همان نیچ مارکتینگ چیست و مخاطب هدف کوچکی دارد. مثلاً

زمانی که شما لباس های زنانه بفروشید بالقوه حداقل نصف از  جامعه مشتری در اختیارتان است.   اما زمانی که شما لباس‌هایی با تم الیاف طبیعی بفروشید، قطعاً باید دربین کسانی مشتری یابی کنید که علاقمند به این مدل لباسها باشند.

نمونه‌ای موفق از نیچ مارکتینگ

یک نمونه موفق سیستم ارتباطی آنلاین زاکربرگ که برای دانشجویان دانشگاه هاروارد است و  امروزه به یک شبکه جهانی با نام فیس بوک تبدیل و معرفی شده است . زاکربرگ برای ارتباط  بین دانشجویان دانشگاه هاروارد برای اینکه تصاویر همدیگر را ببینند این سیستم ارتباطی را با عنوان یک شرکا اینترنتی راه اندازی کرد و با توجه به تاثیری که در دنیا گذاشت  به یک محیط فرهنگی و اجتماعی گسترده تبدیل شد.

محصولات ارگانیک

فروشندگانی که محصولات محلی و همین طور محصولات ارگانیک می فروشند راهشان را برای شناسایی مشتری این روزها پیدا کرده اندو دلیل این ماجرا این است که در کشور ما مردم بعضی از محصولات را به صورت سنتی از فروشندگان محلی بیشتر می خرند مثل عسل،سبزیجات محلی،برنج و ……

آموزش مجازی

آموزش مجازی یکی از خدمات گوشه ای است که امروزه مخاطبان رو به افزایشی دارد مثلا کسانی که دوست داند در خانه ورزش کنند و یا نقاشی آبرنگ را شروع کنند . کودکان و نوجوانانی که نیاز به معلم های خصوصی زبان،موسیقی و یا آموزش های عملی مثل هنر ،پرورش خلاقیت و …. دارند.