طراحی اتصالات در سازه های فولادی بعد از طراحی اسکلت سازه است و شامل اعضای سازه شامل تیر، ستون، بادبند می باشد. یکی از چالش‌هایی که برای طراح در روند طراحی ممکن است بوجود بیاید، چگونگی طراحی اتصالات سازه فولادی است. طراحی اتصالات با نرم افزارهای مختلفی انجام می‌شود که یکی از قابلیت‌های مهندسین حرفه‌ای در زمینه طراحی سازه‌ها محسوب می‌شود.
در صورتی که به نرم افزار طراحی اتصالات بسنده کرده و آیین نامه های مربوطه را لحاظ نکنید، سازه طراحی شده قابلیت ساخت ندارد. بنابراین آموزش طراحی اتصالات یکی از مهم‌ترین مباحث آموزشی رشته مهندسی عمران و مهندسی مکانیک است که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.
طراحی اتصالات سازه‌های فولادی یکی از نگرانی‌های مهندسان محاسب می باشد . اتصالات ساختمانی نقش مهمی در شکل پذیری و تعیین سیستم عملکرد سازه ای ایفا می‌کنند و اگر به درستی طراحی شوند موجب اقتصادی شدن طرح و رسیدن به ایمنی مطلوب برای سازه می‌شوند. گاهی ممکن است همین عدم تسلط بر طراحی دستی اتصالات باعث شود تا مهندسین طراح زیر بار طراحی سازه‌های فولادی نروند و یا اینکه برای طراحی اتصالات از نرم افزارهایی استفاده کنند که گاها نکات آئین نامه ای در آن رعایت نمی‌شود و یا قابلیت اجرایی شدن ندارد.
“توصیه می‌شود در کنار نرم افزارهای طراحی اتصالات، کتاب طراحی اتصالات فولادی را نیز مطالعه و مسلط شوید. طراحی اصولی و دقیق اتصالات مستلزم این است که طراح شناخت کامل از انواع اتصالات و مراحل طراحی اتصالات در ساختمان را داشته باشد.”
اتصالات فولادی به دو نوع کلی اتصالات پیچی و جوشی دسته بندی می‌شوند و هر کدام از این اتصالات بر حسب اینکه چه مقدار درجه آزادی برای اعضا ایجاد کنند به سه دسته گیردار، نیمه گیردار و ساده (مفصلی) تقسیم می‌شوند.
از جمله اتصالات مهم در سازه‌های فولادی شامل این موارد می‌شود:
این نوع اتصال که معمولا برای متصل کردن تیر به ستون استفاده می شود از نوع مفصلی می‌باشد و لنگر در آن منتقل نمی‌شود. برای ایجاد این نوع اتصال ابتدا نبشی را در کارخانه و یا کارگاه با جوش به ستون متصل می‌نمایند و در نهایت در محل نصب، تیر را روی نبشی متصل به ستون قرار می‌دهند و نصب می‌کنند.
دراین نوع اتصال که از نوع اتصالات ساده می‌باشد نشیمن قرارگیری تیر توسط دو ورق با مقطع T شکل تقویت می‌شود. این اتصال می‌تواند توسط نبشی نشیمن و یک نبشی تقویتی انجام شود.
این اتصال ساده در متصل کردن تیر به ستون یا تیر به تیر بسیار کاربردیست . در طراحی اتصالات این نوع اتصال می‌توان از هر دو ابزار پیچ و جوش استفاده نمود.
این نوع اتصال که از نوع اتصالات گیردار محسوب می‌شود از سه جز ورق روسری، ورق زیرسری و نبشی جان تشکیل می شود.
در این اتصال از ورق‌های زیرسری و روسری برای تحمل لنگر خمشی و نیروی کششی وارد بر تیر و ورق‌ها استفاده می‌شود و نیرو‌های برشی وارد بر قسمت اتصال تیر توسط نبشی جان تحمل می گردد.
در این نوع اتصال که کاملا گیردار است با هدف کاهش ظرفیت خمشی تیر در قسمت مورد انتظار، قسمتی از بال تیر را در ناحیه متصل به ستون کاهش می‌دهیم در واقع با انجام این عمل قصد داریم تا تخریبی که ممکن است در تیرها ایجاد شود را کنترل کنیم تا آسیبی به ستون‌ها که باعث حفظ پایداری سازه می‌شوند نرسد.
در این اتصال جان تیر به صورت مستقیم به بال ستون جوش داده می‌شود.
در این اتصال دو ورق زیرسری و روسری به بال ستون جوش داده می‌شود و توسط پیچ به بال تیرها وصل می‌شود. برای اتصال جان تیرها به بال ستون نیز از یک ورق تکی استفاده می‌شود.
این اتصال را که برای متصل کردن تیر به تیر یا تیر به ستون کاربردی است به سه صورت می‌توان انجام شود: اتصال فلنچی چهارپیچی بدون سخت کننده، اتصال فلنچی چهارپیچی با سخت کننده و اتصال فلنچی هشت پیچی با سخت کننده
مجتمع آموزشی امیرکبیر با بررسی چالش‌ها و پیچدگی‌هایی که طراحان سازه فولادی در طراحی اتصالات ممکن است با آن رو به رو شوند و با بررسی حل این مشکل دوره‌ی جدیدی را به نام طراحی دستی اتصالات جوشی و پیچی برگزار می‌کند که هدف از این دوره تسلط بر طراحی تمامی اتصالات به صورت کاملا اصولی و بر اساس ضوابط آیین‌نامه ای و نکات اجرایی است تا طراحان بتوانند به صورت کاملا دستی اتصالات مورد نیاز خود را طراحی کنند و یا اتصالات طراحی شده توسط نرم افزارهای آماده را بررسی نموده و از درستی و اجرایی بودن آن ها اطمینان حاصل نمایند.
در این مقاله به سرفصل آموزش طراحی دستی تمام اتصالات رایج در ساختمان‌های فولادی پرداخته می‌شود که این آموزش‌ها عبارت اند از:
این آموزش لازمه‌ی تمام افرادی است که در زمینه طراحی سازه به ویژه طراحی سازه‌های فولادی فعالیت می‌کنند. یکی از دلایلی که طراحان به سراغ طراحی ساختمان اسکلت فولادی نمی‌روند ضعف در انجام طراحی اتصالات سازه فولادی است. در آموزشگاه امیرکبیر اصفهان آموزش طراحی اتصالات بخشی از محاسب حرفه ای سازه می شود. در این دوره که از صفر تاصد طراحی و محاسبات سازه آموزش داده می شود، طراحی اتصالات به صورت مفصل تشریح می شود.
“هم چنین در محاسب حرفه ای سازه به مباحث طراحی سازه های بتنی با ایتبس و طراحی سازه های فولادی با ایتبس به طور کامل مسلط خواهید شد. شرکت در این دوره به تمامی علاقه مندان به حوزه طراحی سازه از جمله دانشجویان و مهندسان رشته عمران و تمام کسانی که به طراحی ساختمان از جمله ساختمان‌های فولادی آشنایی دارند پیشنهاد می‌شود.”
در کشور ما طراحی و اجرای سازه‌های فولادی به یکی از حرفه‌های بزرگ و پول ساز تبدیل شده است و یکی از دلایلی که باعث شده طراحان از این حوزه فاصله بگیرند عدم توانایی درست و دقیق بر طراحی اتصالات سازه فولادی است. مجتمع آموزشی امیرکبیر به عنوان بهترین آموزشگاه عمران اصفهان آموزش طراحی اتصالات را در محاسب حرفه ای سازه گنجانده است. این مجتمع برگزاری این دوره کاربردی قصد دارد به تکمیل کردن دانش طراحی علاقه‌مندان به این حوزه بپردازد و به هرچه اقتصادی، ایمن و بهتر طراحی شدن ساختمان ها کمک کند و راهی به سوی موفقیت هرچه تمام تر طراحان باز کند.
کلیه شرکت کنندگان در دوره می‌توانند در صورت نیاز پس از شرکت در کارگاه رفع اشکال، در صورت تمایل آزمون داده و جهت دریافت مدرک به سازمان فنی و حرفه‌ای معرفی شده و درخواست مدرک نمایند.
بهتر است این آموزش را در دوره محاسب حرفه ای سازه بگذرانید .همچنین اگر به حوزه ی طراحی سازه های فولادی علاقمند هستید می توانید با گذراندن این دوره در کنار دوره ی طراحی سازه های فولادی با ایتبس به طور کامل بر این حوزه مسلط شوید.
با توجه به افزایش استقبال از سازه های فولادی در سال های اخیر، طراحی اتصالات فولادی یکی از زمینه های کاری پولساز مهندسی عمران خواهد شد.
مجتمع آموزشی امیرکبیر با مجوز رسمی از سازمان فنی و حرفه ای از سال 93 به عنوان حلقه گمشده بین دانشگاه و صنعت آغاز به کار کرد. هدف این مجتمع آموزش “هرآنچه در دانشگاه تدریس نشده است” و ” هر آنچه در دانشگاه با کیفیت خوب آموزش داده نشده است” می باشد. این آموزش ها با رویکرد بازارکار و تلاش همه جانبه در معرفی فراگیران به بازار کار است. خوشبختانه در سال های اخیر بیش از 60 درصد فراگیران امیرکبیربه بازارکار ایران معرفی شده اند. هم چنین بیش از 20 درصد فراگیران پس از یادگیری مهارت و بهبود سطح زبانی خود، با مشاوران مجرب مجتمع در تعامل بوده و اقدام به مهاجرت تحصیلی و کاری نموده اند. امید است که در سال های آینده با رایزنی های متعدد با شرکت های بین المللی زمینه اخذ پروژه های بین المللی و استفاده از فراگیران به صورت فریلنسری میسر گردد.
