فارکس  (Forex) اصطلاحی است لاتین بر گرفته از دو کلمه Foreign Exchange که به معنی تبادل ارزهای خارجی می باشد.

ساده ترین تعریف برای تبادل ارزهای خارجی، تبدیل یک ارز به ارز دیگر است که مقداری از این تبادل برای خرید و فروش کالا و یا خدمات شرکت ها و دولت ها، هزینه های سفر و خرید جهانگردان و یا سرمایه گذاری اشخاص و بنگاه ها در کشور مورد استفاده قرارمی‌گیرد. البته بیشتر تبادل های ارزی با هدف کسب سود از تفاضل قیمت خرید و فروش انجام می گیرد.

چه کسانی معاملات فارکس انجام می دهند ؟

بزرگترین معامله گران فارکس ، بزرگترین بانک های بین المللی مثل سیتی گروپ ، یو بی اس ، بارکلیز و …  هستند  که به قصد استفاده از نوسانات قیمت در بازار معامله می کنند .

در میان آنها چهار بانک پنجاه درصد از حجم معاملات را به خود اختصاص می دهند . همچنین تعداد بسیار زیادی معامله گر فردی در معاملات بازار شرکت می کنند.

بانک های مرکزی و دولتها نیز به قصد کنترل عرضه ارز در اقتصادشان ، در بازار شرکت می کنند .

مصرف کننده ها ، شرکت های بازرگانی، تجاری و موسسات مالی وقتی که با کشور های خارجی معامله می کنند یا به کشور های خارجی  سفر می کنند و یا در بازار های خارجی سرمایه گذاری می کنند ، نیاز به انجام مبادلات ارزی دارند.

برخی تفاوت‌های این بازار با بورس:

همانطور که از نام آنها برمی آید، بازار خارج از بورس هیچ مکان فیزیکی متمرکز و خاصی ندارد که داد و ستدکنندگان یا متخصصین همچون بورس‌های کلاسیک گردهم آیند.

قوانین استاندارد اقلام مورد مبادله در بازار خارج از بورس انعطاف پذیر می باشند یعنی قوانین معمولا ناشی از توافق طرفین می باشد.

ساعات کار بازار خارج از بورس  (over-the-counter market) از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.

بورس رسمی برای فعالان در این بازار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را به دنبال دارد. در صورتی که در بازارهای خارج از بورس با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می گردد، این شرایط به صورت کامل وجود ندارد.

سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر می نماید که بدون شک در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب شده و برای داد وستدکنندگان از قاره های مختلف نیز، شکل تفاوتهای سازمانی بین المللی را از بین می برد.

بازار خارج از بورس یا OTC چیست؟

بازار خارج از بورس یا  Over-the-counter market بازاری بدون مکان فیزیکی مرکزی است. در این بازار شرکت‌کنندگان با همدیگر از طرق مختلف مانند تلفن، ایمیل و سامانه‌های الکترونیکی معامله می‌کنند.

بازار خارج از بورس از ابتدای سال‌های دهه هفتاد میلادی، درکشورهای صنعتی مدرن پا به عرصه وجود نهاد و جالب اینکه، حجم معاملات انجام شده در این بازارها در بسیاری از موارد بسیار گسترده‌تر از بورس‌های معمولی بود.

گردش مالی در فارکس

فارکس با گردش مالی متوسط 5 تریلیون دلار در روز بزرگ ترین بازار مالی دنیا محسوب میشود.

بازار فارکس هیچ مکان فیزیکی و یا مرکزی برای مبادلات ندارد و به صورت 24 ساعته بین بانکها ، کارگزاران و معامله در حال فعالیت است. قیمت ارزها نسبت به یکدیگر دائما در حال تغییر هستند که این فرصت های سرمایه گذاری متعددی را بوجود می آورد.

باوجود اینکه بسیاری از معاملات در جهت اهداف مشخص بازرگانی  انجام می شود ولی بخش بزرگی از معاملات هم با هدف کسب سود انجام می شود .

دلایل معاملات فارکس

1- خرید کالا ها و خدمات در خارج از کشور مبدا

این مدلی از معاملات است که اکثر مردم با آن آشنا هستند ، هنگامی که افراد یا شرکتها نیاز به خرید چیزی با ارز خارجی دارند ، معامله فارکس باید انجام بدهند ، بنابراین برای معاملات بین المللی ، فارکس امری ضروری است . با وجود اینکه معاملات ارز با هدف عملیاتی هر ثانیه در هر روز انحام می شود ولی این بهش کوچکی از معاملات فارکس را بوجود می آورد.

2- سفته بازی

بیشتر معاملات فارکس با هدف کسب سود انجام می شود، معامله گران سفته باز  هدف تحویل گرفتن ارز را ندارند بلکه قصد استفاده از نوسانات بازار را دارند . بسیاری از سرمایه گذاران حجم بزرگی از معاملات را در هر روز انجام می دهند و پیوسته درصدد پیش بینی و عکس العمل نسبت به حرکات قیمت هستند.

بازار فارکس در یک نگاه

معامله در بازار فارکس در واقع عبارت است از خرید یک ارز و همزمان، فروش ارز دیگر است. ارزها از طریق یک معامله گر یا کارگزار و به صورت جفت ارز معامله می شوند

بازار فارکس  بازاری دوطرفه است ، که با قرار دادن وجه تضمین می توانید اقدام به خرید یا فروش نمایید .

اگر پیش بینی شما در آینده بازاری صعودی است ، می توانید نرخ الان را بخرید و در آینده پوزیشن معاملاتی خود را در نرخی بالاتر ببندید ( فروش انجام دهید )

اگر پیش بینی شما در آینده بازاری نزولی است ، می توانید در نرخ الان فروش انجام دهید و در آینده پوزیشن معاملاتی خود را در نرخی پایین تر ببندید ( خرید انجام دهید ).

چگونگی معامله در فارکس:

با توجه به پیشرفت علوم ارتباطی و در همین راستا شبکه جهانی اینترنت هم اکنون اشخاص نیز می توانند کاملاً در شرایط یکسان با سفته بازان، شرکت های سرمایه گذاری و … بواسطه کارگزاران که از طریق شبکه الکترونیکی به بانک متصل می شوند .

کارگزاران در هر لحظه نرخ ارزها را از بانک های مختلف جمع آوری می کنند 

سپس با اتصال به نرم افزار معاملاتی اختصاصی خود (Platform)  که در اختیار مشتریان خود نیز قرار داده اند نرخ ارزها  را از شبکه اینترنت به نرم افزار معاملاتی مورد نظر ارسال نموده و مشتریان نیز سفارش خود را از طریق همان نرم افزار به کارگزار مربوطه منتقل می نمایند. در واقع می توان گفت که عامل واسطه بین معامله گران شخصی و بازار، کارگزار می باشد و مهمترین نقش کارگزار نیز انتقال سفارشات معاملاتی فرد معامله گر به بازار جهانی می باشد.

فرایند انجام معاملات

بنابراین برای انجام معاملات در بازار ارز انتخاب یک کارگزار الزامی می‌باشد.

برای انجام معاملات ارزی مشتری بایستی با کارگزار مورد نظرش قرارداد بسته و مبلغ مورد نظر خود را بعنوان سپرده به شماره حسابی که کارگزار مشخص می کند واریز نماید.

این سپرده در واقع پشتوانه انجام معاملات می باشد و به نام خود مشتری گشایش می شود، سپس کارگزار نام کاربری و شماره رمز ورود به حساب معاملاتی گشایش شده را به مشتری می دهد تا به وسیله آن مشتری بتواند از طریق نرم افزار معاملاتی که در اختیارش قرار داده است و از طریق شبکه اینترنت به حساب معاملاتی خود دسترسی پیدا نموده و به راحتی به انجام معاملات ارزی مبادرت نماید و هر گونه تغییری (حسابرسی سود و ضرر، و وضعیت سرمایه و … ) که در اثر انجام معاملات ارزی حاصل شود را به صورت همزمان در بخش حسابداری نرم افزار معاملاتی خود که شامل موارد زیر می‌باشد ملاحظه نماید:

 1 – نوع ارز مورد معامله  2 – قیمت انجام شده معامله  3– سایز یا حجم معامله 4 – تعیین نوع عملیات (خرید یا فروش) و بر اساس این متغیرها کارگزار اقدام و در ازای این خدمات کارمزد معاملاتی(Spread) دریافت می کند.