حسابرسی چیست؟

• تعریف حسابرسی

سوال مهم این است که : حسابرسی چیست ؟ حسابرسی فرآیند بررسی مستقل اطلاعات مالی است. حسابرس بر خلاف حسابدار در داخل سازمان مشغول کار نیست بلکه معمولاً از بیرون سازمان می‌آید تا صحت و درستی اطلاعات حسابداری را بررسی کند و این مهمترین تفاوت حسابداری و حسابرسی است.

حسابرسی فرآیندی است که طی آن صحت و کیفیت کار حسابداران بررسی می‌شود. هدف حسابرسی فقط پیدا کردن اشتباهات نیست؛ بلکه ایجاد اعتماد بین شرکت، سرمایه‌گذاران و سایر ذی‌نفعان است. وقتی یک گزارش مالی توسط حسابرس تأیید می‌شود، ارزش آن چند برابر می‌شود، زیرا مخاطبان مطمئن هستند که اطلاعات شرکت واقعی، بدون دستکاری و قابل اتکا است.

از منظر دیگر، حسابرسی نقش مهمی در شفافیت اقتصادی جامعه دارد. بسیاری از فسادهای مالی، اختلاس‌ها، حساب‌سازی‌ها و تخلفات مالیاتی تنها زمانی آشکار می‌شوند که حسابرس وارد عمل می‌شود. به همین دلیل، حسابرسان رسمی معمولاً شأن و اعتبار بسیار بالایی در سیستم مالی کشور دارند و گزارش آن‌ها برای سازمان‌ها و سهام‌داران ارزش حیاتی دارد.

در واقع تعریف رسمی یک حسابرس را می‌توان اینگونه بیان کرد: حسابرس فردی متخصص است که به صورت مستقل، گزارش‌های مالی تهیه‌شده توسط حسابداران را بررسی کرده و نظر خود را درباره صحت و قابل اتکا بودن آن‌ها اعلام می‌کند.

اهداف حسابرسی چیست؟

مهم‌ترین اهداف حسابرسی عبارت‌اند از :

• اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران
• جلوگیری از تخلف و سوءاستفاده
• بررسی استاندارد بودن گزارش‌ها
• بررسی رعایت قوانین مالیاتی، بیمه‌ای و…
• شفاف‌سازی وضعیت مالی شرکت

حسابرس نه تنها اشتباهات حسابدار، بلکه تخلفات احتمالی مدیران را هم بررسی می‌کند.

وظایف حسابرس

• بررسی اسناد و مدارک حسابداری
• کنترل داخلی شرکت
• نمونه‌گیری از معاملات مالی
• مصاحبه با افراد کلیدی شرکت
• ارزیابی عملکرد سیستم مالی
• مقایسه گزارش‌ها با استانداردهای حسابداری
• ارائه گزارش نهایی حسابرسی

در پایان حسابرس، یک گزارش حسابرسی صادر می‌کند که شامل نظر تأییدی یا عدم تأیید صورت‌های مالی است.

تفاوت حسابداری و حسابرسی

تفاوت حسابداری و حسابرسی را می‌توان در هدف اصلی هر کدام جستجو کرد. حسابداری مجموعه‌ای از فعالیت‌هاست که به ثبت، طبقه‌بندی و گزارش‌دهی اطلاعات مالی می‌پردازد. حسابدار داده‌های مالی خام را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به صورت‌های مالی قابل فهم تبدیل می‌کند تا مدیران بتوانند تصمیم‌گیری دقیق‌تری انجام دهند. در واقع، حسابدار تولیدکننده اطلاعات مالی است و همه گزارش‌های مالی یک شرکت نتیجه فعالیت او محسوب می‌شود.

در نقطه مقابل، حسابرسی با هدف بررسی صحت و قابل اعتماد بودن همین اطلاعات انجام می‌شود. حسابرس معمولاً فردی مستقل است که اسناد و گزارش‌های تهیه‌شده توسط حسابدار را تحلیل و ارزیابی می‌کند. تفاوت حسابداری و حسابرسی در این است که حسابرس به دنبال کشف اشتباهات، ناهماهنگی‌ها و تخلفات احتمالی است و نتیجه بررسی خود را در قالب یک گزارش رسمی ارائه می‌دهد. بنابراین، حسابرسی نقش ناظر و کنترل‌کننده را در سیستم مالی ایفا می‌کند.

یکی از دیگر تفاوت‌های مهم بین حسابداری و حسابرسی، وابستگی شغلی است. حسابدار معمولاً کارمند داخلی شرکت است و در چارت سازمانی زیر نظر مدیر مالی یا مدیرعامل فعالیت می‌کند. اما وظایف حسابرس این است که باید استقلال حرفه‌ای داشته باشد و ارتباط شغلی با شرکت نداشته باشد تا بتواند بدون تعارض منافع، نظر واقعی خود را ابراز کند. این استقلال یکی از اصول کلیدی حرفه حسابرسی است و باعث افزایش اعتبار گزارش‌های حسابرس می‌شود.

در نهایت، تفاوت حسابداری و حسابرسی در ماهیت فعالیت نیز دیده می‌شود. حسابداری فعالیتی روزانه و مستمر است و در طول سال مالی ادامه دارد، اما حسابرسی معمولاً در پایان دوره مالی یا در زمان‌های مشخص انجام می‌شود. حسابدار برای ثبت رویدادها به نرم‌افزارهای حسابداری و قوانین مالیاتی نیاز دارد، در حالی که حسابرس بیشتر از مهارت تحلیل، کنترل داخلی و استانداردهای حسابرسی استفاده می‌کند. همین تفاوت در مسئولیت‌ها و مهارت‌ها باعث شده این دو شغل مسیرهای حرفه‌ای متفاوتی داشته باشند، هرچند هر دو برای سلامت مالی سازمان ضروری‌اند.

در ادامه، تفاوت‌ها را در ۱۲ بخش اصلی بررسی می‌کنیم.

۱- تفاوت در هدف

یکی از ابعاد قابل بررسی در تفاوت حسابداری و حسابرسی بحث تفاوت اهداف آن ها است.حسابداری، به جمع‌آوری و ثبت اطلاعات، تمرکز بر تهیه صورت‌های مالی، کمک به مدیریت می‌پردازد. در حالی که حسابرسی ، به بررسی صحت اطلاعات، تمرکز بر اعتبارسنجی صورت‌های مالی، کمک به ذی‌نفعان خارج سازمان

۲- تفاوت در جایگاه شغلی

• حسابدار در شرکت استخدام می‌شود و ماهانه حقوق می‌گیرد.
• حسابرس معمولاً بیرون از شرکت است و به‌صورت پروژه‌ای کار می‌کند.

۳- تفاوت در استقلال کاری

یکی از مهمترین موارد تفاوت حسابداری و حسابرسی ، تفاوت در استقلال کاری آن ها است. به طور کلی :

• حسابدار به مدیر شرکت پاسخ‌گوست.
• حسابرس باید مستقل باشد و تحت تأثیر مدیر قرار نگیرد.

۴- تفاوت در استانداردها

• حسابداری طبق استانداردهای حسابداری انجام می‌شود.
• حسابرسی طبق استانداردهای حسابرسی انجام می‌شود.

۵- تفاوت در نوع گزارش‌ها

• گزارش‌های حسابداری چیست؟ حسابدار گزارش‌های مالی داخلی و خارجی تهیه می‌کند.
• گزارش‌های حسابرسی چیست؟حسابرس فقط گزارش نهایی حسابرسی صادر می‌کند.

۶- تفاوت در مهارت‌ها

مهارت های حسابدار و حسابرس دیگر نقطه عطف در تفاوت حسابداری و حسابرسی است.

مهارت‌های حسابدار :

• تسلط بر نرم‌افزارهای حسابداری
• ثبت اسناد
• محاسبه حقوق و دستمزد
• آشنایی با قوانین مالیاتی
• کار دقیق و منظم

مهارت‌های حسابرس :

• تحلیل سیستم‌های مالی
• تفکر انتقادی
• بررسی، تطبیق و نمونه‌گیری
• کنترل داخلی
• گزارش‌نویسی حرفه‌ای

۷- تفاوت زمانی

• حسابداری یک فعالیت روزانه و مستمر است.
• حسابرسی یک فعالیت دوره‌ای است (معمولاً سالانه یا فصلی)

۸- تفاوت در نقش مدیریتی

• حسابدار اطلاعات را در اختیار مدیر می‌گذارد.
• حسابرس صحت این اطلاعات را بررسی می‌کند.

۹- تفاوت در مسئولیت‌های قانونی

• خطاهای حسابدار ممکن است به ضرر مالیاتی یا خسارت مالی منجر شود.
• اما اشتباه حسابرس می‌تواند مشکلات قانونی سنگین‌تری ایجاد کند.

۱۰- تفاوت در تعامل با سازمان‌ها در حسابداری و حسابرسی چیست؟

• حسابدار با سازمان امور مالیاتی، تأمین اجتماعی و بیمه در ارتباط است.
• حسابرس بیشتر با هیئت‌مدیره، سهامداران و مجامع عمومی در تعامل است.

۱۱- تفاوت در درآمد

به‌طور کلی :

• درآمد حسابداران در شرکت‌ها ثابت و ماهانه است.
• حسابرسان به‌صورت پروژه‌ای درآمد بیشتری دارند، به‌ویژه حسابرسان رسمی.

۱۲- تفاوت در نوع استفاده از اطلاعات مالی

• حسابدار تولیدکننده داده است.
• حسابرس مصرف‌کننده داده است.

کدام یک آینده شغلی بهتری دارد؟ حسابداری یا حسابرسی؟

نکته دیگر قابل بررسی در تفاوت حسابداری و حسابرسی ، آینده شغلی آن ها است. آینده شغلی حسابداری به دلیل نیاز دائمی همه کسب‌وکارها از کوچک‌ترین شرکت‌ها تا بزرگ‌ترین سازمان‌ها

بسیار گسترده و پایدار است. هر مجموعه‌ای برای ثبت اسناد، تهیه گزارش‌های مالی، ارسال اظهارنامه و انجام امور مالیاتی به حسابدار نیاز دارد. به همین دلیل، ورود به بازار کار حسابداری ساده‌تر است و افراد می‌توانند با کسب مهارت‌های کاربردی مانند حسابداری مالیاتی، نرم‌افزارهای حسابداری و قوانین کار و بیمه، خیلی سریع جذب بازار شوند. امنیت شغلی بالا، امکان کار پاره‌وقت یا پروژه‌ای و حتی راه‌اندازی دفتر خدمات مالی از مزایای این مسیر است.

در مقابل، حسابرسی آینده شغلی تخصصی‌تر و درآمد بالاتری دارد، اما ورود به آن دشوارتر است. حسابرس باید تجربه چندین سال حسابداری داشته باشد، دوره‌های تخصصی حسابرسی را طی کند و در بسیاری از موارد آزمون‌های رسمی مانند حسابدار رسمی را پشت‌سر بگذارد. حسابرسی بیشتر برای افراد دقیقی مناسب است که توان تحلیل بالا و تمرکز روی جزئیات دارند. هرچند بازار کار حسابرسی کوچک‌تر از حسابداری است، اما حقوق، موقعیت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای حسابرسان معمولاً بالاتر است.

به‌طور کلی اگر کسی بخواهد سریع وارد بازار کار شود و امنیت شغلی پایدار داشته باشد، حسابداری انتخاب مناسب‌تری است. اما اگر فرد به دنبال جایگاه حرفه‌ای بالاتر، درآمد بیشتر و کار تخصصی‌تر باشد و مسیر دشوارتر را بپذیرد، حسابرسی آینده شغلی بهتری برای او خواهد داشت.

در نتیجه : هر دو آینده خوبی دارند، اما شرایط متفاوت است :

• حسابداری : بازار گسترده و همیشگی
  تمام شرکت‌ها نیازمند حسابدار هستند.
• حسابرسی : تخصصی‌تر و پردرآمدتر

اما برای رسیدن به مراحل بالاتر باید تجربه و مدرک حرفه‌ای داشته باشید.

اگر مایلید در رابطه با مشاغل حوزه حسابداری و حسابرسی اطلاعات بیشتری کسب کنید. مقاله بهترین مشاغل حسابداری را مطالعه نمایید.

مسیر یادگیری حسابداری و حسابرسی

مورد دیگری که در تفاوت حسابداری و حسابرسی وجود دارد مسیر یادگیری این 2 موضوع است. در ادامه این دو مسیر یادگیری را توضیح می‌دهیم.

• آموزش حسابداری

اگر کسی بخواهد وارد بازار کار حسابداری شود، باید موارد زیادی را آموزش ببیند. البته نوع و سطح آموزش ، بستگی به شغلی که شما قصد دارید در آن کار کنید دارد.اما برخی از مهمترین موارد عبارتند از :

• آموزش حسابداری پایه
• آموزش حسابداری مالی
• آموزش حسابداری بازرگانی
• آموزش حسابداری خدماتی
• آموزش حسابداری پیمانکاری
• آموزش حسابداری مالیاتی
• آموزش نرم‌افزارهای حسابداری
• آموزش بیمه و حقوق و دستمزد