عکاسی حرفه ای ( پرتره و نورپردازی )

عکاسی پرتره چیست؟

عکاسی پرتره یکی از مهم‌ترین بخش‌های عکاسی است. در این شاخه از عکاسی، تمرکز اساسی بر عکاسی از چهره‌ی انسان‌ها است. ممکن است اولین شغلی که پس از شنیدن « عکاسی پرتره » به ذهن شما می‌آید، آتلیه‌ عکاسی باشد؛ اما با این تخصص کارهای بیشتری هم می‌توانید انجام دهید. در این قسمت از وب سایت مجتمع آموزشی امیرکبیر می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که عکاسی پرتره چیست و چگونه می‌توان آن را یاد گرفت.

هنر عکاسی دارای زیرشاخه‌های مختلفی است. زیرشاخه‌هایی مانند عکاسی مستند، عکاسی خبری، عکاسی طبیعت، عکاسی سینما و تئاتر، عکاسی نجوم و … همگی از جمله زیرشاخه‌های عکاسی هستند. اما یکی از زیرشاخه‌های مطرح و معروف، « عکاسی پرتره » یا همان « عکاسی چهره » است. همان‌طور که قبلاً نیز عنوان گردید، در عکاسی پرتره تمرکز اصلی بر عکاسی از چهره‌ی افراد است. در ادامه‌ی این بخش از وب سایت مجتمع آموزشی امیرکبیر، در مورد عکاسی پرتره و جزئیات آن، بیشتر خواهید آموخت.

همین حالا همه اطلاعات لازم در مورد عکاسی تبلیغاتی را از این قسمت دریافت کنید!

انواع عکاسی پرتره :

در ابتدا باید به این موضوع توجه کرد که عکاسی پرتره، خود دارای زیرمجموعه‌های مختلفی است. از جمله زیرمجموعه‌های عکاسی پرتره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• عکاسی چهره تمام قد : 

در این نوع عکس، تمام قد سوژه در کادر قرار می‌گیرد. به همین دلیل کادر مناسب این نوع از عکس، کادر عمودی است.

• عکاسی چهره پرسنلی : 

این نوع عکس مختص ادارات و مراکز رسمی است و معمولاً برای احراز هویت فرد به‌کار گرفته می‌شود.

• عکاسی چهره هنری:

معمولاً برای اینکه عکاسی پرتره هنری انجام دهید، نیاز دارید تا به جزئیات بسیاری توجه کنید. در عکاسی چهره هنری معمولاً از ژست‌های خاص برای بیان مفهوم استفاده می‌شود. همچنین نورپردازی در این سبک از عکاسی برای بیان آنچه که عکاس در ذهن دارد بسیار مهم است. حتی ممکن است از تکنیک‌هایی مانند موشن بلور ( Motion Blur ) در خلق یک پرتره هنری استفاده کنید تا بتوانید منظور خود را راحت‌تر به مخاطب ارائه کنید.

• عکاسی چهره سیاسی:

 عکاسی پرتره از شخصیت‌های سیاسی و اصولی که برای این نوع عکاسی باید به آن توجه کرد، متفاوت از بقیه انواع عکاسی از چهره است. در این نوع از عکاسی، صرفاً ثبت پرتره‌ی خود شخصیت اهمیت دارد و قاعدتاً از یک پرتره سیاسی انتظار بیان یک مفهوم هنری نیست.

البته ممکن است انواع دیگری از عکاسی پرتره نیز وجود داشته باشد که با توجه به اینکه از اهمیت کمتری برخوردارند، در این قسمت به آنها پرداخته نخواهد شد.

اصول عکاسی پرتره، عکاسی مقدماتی است. کلیک کنید و اطلاعات لازم را به‌دست آورید.

نورپردازی و انواع آن در عکاسی پرتره:

به هیچ عنوان نباید اهمیت نورپردازی در عکاسی پرتره را دست کم گرفت! اهمیت نور و نوپردازی آنقدر بالا است که گاه یک عکس با رعایت تمامی موارد با اهمیت، فقط به دلیل اینکه اصول نورپردازی حرفه‌ای در آن رعایت نشده است، به یک فاجعه تبدیل خواهد شد.

در ادامه، به چند مورد از سبک‌های نورپردازی در عکاسی پرتره خواهیم پرداخت :

سبک نورپردازی یک طرفه ( Split Lighting )

این سبک از نورپردازی، در واقع یکی از ساده‌ترین سبک‌ها در نورپردازی عکاسی پرتره است. همان‌طور که از نام این سبک نیز بر می‌آید، نورپردازی اسپلیت یا یک طرفه، سوژه را دقیقاً به دو قسمت دارای نور و سایه تقسیم می‌کند. این سبک از نورپردازی، در ردیف نورپردازی‌های هنری طبقه‌بندی می‌شود.

سبک نورپردازی رمبراند ( Rembrandt Lighting ):

اگر بخواهیم به یکی از نمادین‌ترین سبک‌های نورپردازی در عکاسی پرتره اشاره کنیم، بدون شک باید به نورپردازی سبک « رامبراند » اشاره کنیم. در این سبک از نورپردازی با استفاده از ایجاد یک مانع در مقابل منبع نور، احساسی دراماتیک در سوژه ایجاد می‌شود. در نورپردازی رامبراند، بینی سوژه به نوعی در برابر نور قرار می‌گیرد که یک مثلث کوچک معکوس در زیر چشم سوژه عکاسی پرتره قرار می‌گیرد.

این تکنیک عکاسی، نام خود را از هنرمند نقاش هلندی قرن هفدهم گرفته است. وجود مثلثی واژگون زیر چشم، یکی از نقاط مشترک نقاشی‌های پرتره رامبراند است.

تکنیک نورپردازی رامبراند را می‌توان در طبقه‌ی نورپردازی کیاروسکورو ( Chiaroscuro ) دانست. از مهم‌ترین خصوصیات این سبک از نورپردازی، تضاد شدید بین نور و سایه است. به همین دلیل استفاده از این سبک، به‌خصوص در مورد عکاسی پرتره Low-Key بسیار موثر است و در صورتی که از این تکنیک در نورپردازی عکاسی پرتره استفاده شود، حسی اسرارآمیز به چهره داده خواهد شد.

• سبک نورپردازی حلقه‌ای ( Loop Lighting ):

در سبک نورپردازی حلقه‌ای، در کنار بینی سوژه و همچنین روی لب وی، یک سایه‌ی کوچک ایجاد می‌شود. برای این منظور لازم است تا منبع نور در جایگاهی بالاتر از سطح چشم سوژه‌ی عکاسی پرتره قرار گرفته باشد. تصویر بالا به‌خوبی نمایانگر سایه‌ی ایجاد شده ناشی از بینی بر روی سمت چپ صورت سوژه است. باید به این نکته توجه کرد که در سبک نورپردازی حلقه‌ای، سایه‌ها نرم و اندازه‌ی آنها نیز کوچک است.

• سبک نورپردازی پروانه‌ای ( Butterfly Lighting ) :

هنگامی که از تکنیک نورپردازی پروانه‌ای در عکاسی پرتره استفاده می‌کنید، سایه‌های به شکل پروانه در صورت سوژه ایجاد خواهند شد؛ البته شکل و فرم صورت سوژه نیز در ایجاد این سایه‌ها نقش دارد. اگر بخواهیم در مورد اینکه سبک نورپردازی پروانه‌ای در چه موقعیت‌هایی کاربرد بیشتری دارد، باید بگوئیم که این سبک از نورپردازی در مواردی که بخواهیم به گونه‌های سوژه و همچنین چانه‌ی او جلوه‌ی بیشتری بدهیم مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همچنین باید به این نکته نیز توجه کرد که استفاده از این سبک نورپردازی برای سوژه‌های مسن، مناسب‌تر است و دلیل آن هم این است که با استفاده از این سبک می‌توان چروک‌های صورت را تا حد زیادی پوشش داد.

• سبک نورپردازی حاشیه‌ای ( Rim Lighting ):

استفاده از نورپردازی حاشیه‌ای هنگامی که بخواهیم سوژه را از بک گراند جدا کنیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت نورپردازی حاشیه‌ای برای تفکیک بین سوژه‌ی عکاسی پرتره و پشت زمینه‌ی وی و همچنین برجسته‌‎سازی خطوط اطراف سوژه است. برای ایجاد چنین نوری، باید منبع نور را در پشت سر سوژه قرار داد و منبع نوری به سمت پشت سر سوژه چرخانده شود. همچنین یک منبع نوری دیگر در جلوی سوژه برای جلوگیری از ضدنور شدن چهره‌ی سوژه لازم است. در صورتی که منبع نوری پشت سر سوژه ( کیکر ) قدرتمندتر از منبع نوری جلوی سوژه باشد، عکس حالت دراماتیک بیشتری خواهد گرفت.

سبک‌های نورپردازی دیگری نیز در عکاسی پرتره دارای اهمیت‌اند که در دوره‌های عکاسی پرتره مجتمع آموزشی امیرکبیر، به‌صورت عملی و کاربردی نحوه‌ی استفاده از آنها را فراخواهید گرفت.

استاد احمد ریحان، مدرس دوره‌های آموزش عکاسی مجتمع آموزشی امیرکبیر

در دوره‌های عکاسی مجتمع آموزشی امیرکبیر، زیرنظر اساتید برجسته خواهید توانست به یک عکاس چیره دست تبدیل شوید. مدرس دوره‌های آموزش عکاسی در این مجتمع، استاد احمد ریحان هستند. ایشان یکی از سرشناس‌ترین عکاسان کشور هستند که در طی سالهای فعالیت خود در این عرصه، توانسته‌اند جوایز بین‌المللی متعددی را از جشنواره‌های معتبر جهانی از آن خود نموده و برای ایران افتخار آفرینی کنند. تنها قسمتی از جوایز ایشان در جشنواره‌های بین‌المللی به شرح زیر است :

• مدال طلای جشنواره آساهی شیمبون ژاپن به‌عنوان معتبرترین جشنواره عکس آسیا

• نفر نخست بخش خاورمیانه در جشنواره عکس اتریش و همچنین کسب مدال طلای این جشنواره

• کسب دو مدال طلا از جشنواره ادینبورگ

• کسب کاپ افتخار در جشنواره عکس کالیفرنیا به‌عنوان نفر نخست این جشنواره

استاد احمد ریحان همچنین عضو انجمن عکاسان آمریکا ( PSA )، عضو انجمن عکاسان ایران و همچنین عضو دائمی فدراسیون هنر عکاسی ( FIAP ) هستند. ایشان در چندین جشنواره درون مرزی و بین‌المللی نیز شرکت کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :

• نمایشگاه عکس قطر – به‌صورت گروهی – برگزار شده در هتل شرایتون

• نمایشگاه عکس توکیو – به‌صورت گروهی – برج کانن

• نمایشگاه مجموعه آثار در آمریکا ( لس آنجلس )

و …

با شرکت در پودمان تخصصی عکاسی مجتمع آموزشی امیرکبیر، یک عکاس حرفه‌ای شوید.

جمع‌بندی :

در این قسمت تلاش کردیم شما را با مفاهیم اولیه از عکاسی پرتره آشنا کنیم. واقعیت این است که با رشد شبکه‌های اجتملاعی، میزان درخواست عکاسی از چهره برای عکاسان نیز به شدت افزایش یافته است. در دوره‌های عکاسی پرتره مجتمع آموزشی امیرکبیر خواهید توانست به‌صورت عملی و کاربردی، با بهره‌گیری از تجربه اساتید به‌نام در این عرصه، به یک عکاس چهره ماهر تبدیل شده و وارد بازار کار این حرفه شوید.